چطور از فشار خون بالا جلوگیری کنیم

چطور از فشار خون بالا جلوگیری کنیم

سالم باشید با دکتر نصریان

سلام خانم دکتر نصیریان و خوش آمدید، در ادامه راهنمایی های شما در باره  فشار خون بفرمایید چه مواردی را باید توجه کرد؟

دکتر نصیریان: یکی از مواردی که به افراد با فشار خون بالا مؤکدا توصیه می شود پرهیز از مصرف نمک است یعنی هر چقدر بتوانند کمتر نمک استفاده کنند بهتر است. متأسفانه در بیشتر غذاهایی که ما مصرف میکنیم مقدار زیادی نمک وجود دارد به خصوص غذاهای آماده، نیمه آماده و کنسروی و ما کاملا به این مسأله بی توجهیم . مقدار مجاز مصرف نمک برای هر فرد عادی در طول روز یک قاشق چای خوری می باشد.

در حالیکه در کنسروها, سوسیس و کالباس,تنقلات,حتی در نان مقادیر متنابهی نمک موجود است که این موضوع باعث می شود میزان مصرف نمک در هر فرد بسیار بالاتر از حد مجاز باشد. بسیاری از افراد هستند بدون توجه به طعم غذا و حتی گاه پیش از چشیدن طعم آن به محض این بشقاب غذا به دستشان می رسد مقادیری نمک بر روی آن می پاشند! واین عادت بسیار خطرناک است.

تمام افراد و به خصوص کسانی که فشار خون بالا دارند باید سعی کنند تا آنجا که می شود نمک را از عادات غذاییشان حذف یا مقدار آن را بسیار کم کنند. زیرا نمک در بالا رفتن فشار خون بسیار مؤثر است.

فکر میکنم ما ایرانی ها شانس زیادی داریم برای کم کردن میزان نمک مصرفی در غذاها زیرا ادویه های زیادی هستند که می توان غذا را با آنها مزه دار کرد، مثل گرد لیمو امانی و ادویه های دیگر… و از مصرف بیش از اندازه نمک خودداری کرد، نظر شما چیست؟.

دکتر نصیریان: بله می توان ذايقه را با طعم های جدید آشنا کرد، البته من فکر می کنم ما ایرانی ها خیلی زیاد نمک مصرف می کنیم تا حدی که نمکدان یکی از اسباب سفره ایرانی می باشد و همانطور که گفتم افراد زیادی عادت به پاشیدن نمک به روی غذای خود دارند بی توجه به اینکه آیا به نمک احتیاج دارد یا خیر!

در مورد پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا غیر از تغذیه چه مواردی را می توان رعایت کرد؟

دکتر نصیریان: ببینید همانطور که قبلا گفتم حفظ تعادل در تغذیه , عدم مصرف بیش از اندازه نمک ,داشتن تحرک کافی, پرهیز از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی ,چکاپ دوره یی میزان قند و چربی خون, پایین نگه داشتن وزن و ورزش مستمر از جمله عواملی هستند که در پیشگیری از ابتلا به بالا رفتن فشار خون مؤثرند ولی باز هم ضمانتی برای عدم ابتلاء قطعی به این بیماری نیستند زیرا در افراد مختلف شرایط بدنی متفاوت است.

مثلا افرادی هستندکه با وجود اینکه بسیار لاغر هستند و مداوم ورزش می کنند به دلیل مسایل ژنتیکی و وراثت فشار بالایی دارند؛ در این گونه موارد عواملی که نام بردم تأثیری بر کاهش فشار خون ندارند و این افراد باید حتما دارو مصرف کنند.

یعنی حتی با توجه به عوارض جانبی که داروها بوجود می آورند؟

دکتر نصیریان: ببینید درست است که دارو عوارض جانبی دارد ولی شما به من بگویید مگر شکلات عوارض جانبی ندارد؟ مگر مصرف نمک عوارض جانبی ندارد؟

در مصرف دارو همیشه باید تعادل در نظر گرفته شود به خصوص در مواردی که منفعت استفاده از دارو از مصرف نکردن آن بسیار بیشتر است، باید دارو مصرف کنیم. اگر عوارض دارو از سود رسانی آن بیشتر باشد بله شما می توانید از مصرف آن اجتناب کنید؛ ولی توجه داشته باشید فردی که فشار خون بالا دارد مثلا 170-180 به روی 100-120 اگر دارو مصرف نکند خطرات بسیار زیادی سلامتی او را تهدید می کند.

با مصرف دارو حداقل عمر طولانی تری خواهد داشت؟

دکتر نصیریان: بله ولی به یاد داشته باشید که مسأله تنها عمر طولانی تر نیست بلکه فرد زندگی سالم تری خواهد داشت. زیرا پایین آمدن فشار خون خطر سکته مغزی، و خونریزی مغزی را کاهش می دهد. از آسیبهایی که فشار خون بالا به عروق چشمی می رساند جلوگیری می کند، کلیه سالم می ماند و در کارکردش اختلال ایجاد نمی شود, از بزرگ شدن قلب جلوگیری می کند.

؟در واقع زندگی با کیفیت تری خواهد داشت

دکتر نصیریان: صد درصد همین طور است.

آلتر ناتیو مدیسین (طب جایگزین)

یکی از مواردی که برای من بسیار جالب توجه است و زیاد به آن می پردازم (آلتر ناتیو مدیسین)، که در ایران از آن با عنوان (طب جایگزین) یاد می شود, است. مثل طب سوزنی- طب فشاری (یا ماساژ درمانی) که من چندین کتاب در این زمینه مطالعه کرده ام. شما فکر می کنید که آیا این نوع درمان می تواند مؤثر باشد یا همین هم باید تحت نظر پزشک انجام بگیرد؟

دکتر نصیریان: صد در صد باید تحت نظر پزشک باشد. زیرا در شرایطی که بیماری جدی و حاد است پزشک ناگزیر از تجویز و بیمار ناگزیر از مصرف دارو می باشند. بیماران می توانند در کنار پایین آوردن وزن، ورزش مستمر و رعایت تمامی مواردی که ذکر کردم، زمانی که بیماری به شرایط قابل کنترل و ثابتی رسید؛ از طب جایگزینی مثل طب سوزنی یا هومیوپاتی یا داروهای گیاهی و درمانهای سنتی و خانگی استفاده کنند.

ولی این اصلا بدین معنا نیست که مصرف دارو را قطع کنند ممکن است پس از مدتی بتواند دارو را قطع کند ولی به احتمال بسیار زیاد به آن حد نخواهد رسید و فقط ممکن است که دُز و مقدار داروی مصرفی کاهش یابد. زیرا تأثیر طب جایگزین تا حدی نیست که به درمان قطعی بیماری بیانجامد.

ولی بهرحال تأثیرش در روند بهبودی مثبت است، اینطور نیست؟

دکتر نصیریان: بله مثبت است در شرایطی که تحت نظر پزشک باشد و فرد به شکل خود سر مصرف دارو را کم و زیاد یا قطع نکند زیرا اقدام خودسرانه موجب از دست رفتن کنترل پزشک بر روی افزایش فشار خون می شود، بنابراین بیماران باید توجه داشته باشند که بسیار مهم است که پزشک بر روی تغییرات فشار خون آنها نظارت داشته باشد.

از آن مهمتر این است که بیماران عزیز هر روز فشار خون خود را اندازه گیری کنند و با درج تاریخ و ساعت یادداشت کنند تا زمانی که نزد پزشک می روند پزشک مربوطه بتواند با توجه به اطلاعات دقیقی که در اختیارش قرار می گیرد درست ترین تصمیم را بگیرد. زیرا صرفا با اندازه گیری فشار خون در مطب نمی توان به نتایج دقیقی رسید و پزشک برای اخذ تصمیم درست نیاز دارد حداقل اندازه 30 آزمایش فشار خون را بررسی کند.

یعنی با تاریخ و انجام آزمایش در مثلا پیش یا بعد از نیمروز؟

دکتر نصیریان:بله و حتما در حالت استراحت یعنی حداقل 15 دقیقه قبل از اندازه گیری میزان فشار خون فرد بنشیند تا بدن به شرایط طبیعی برسد و سپس فشار خون را اندازه بگیرند و یادداشت کنند. خوشبختانه در اتریش دفترچه هایی هست مخصوص این کار که هموطنانی که مقیم اینجا هستند می توانند از این دفترچه ها یا جداول آماده استفاده کنند تا مجبور نباشند خودشان تمام اطلاعات مربوطه را بنویسند.

 این دفترچه ها و جداولی را که فرمودید از کجا باید تهیه کرد؟

دکتر نصیریان: معمولا تمام پزشکان عمومی از این دفترچه ها در اختیار دارند عزیزان می توانند از پزشک عمومی خود بخواهند تا در اختیارشان بگذارد. و دفعه ی بعدی که نزد پزشکشان می روند این دفترها و جداول به او نشان دهند تا بتواند درست و به مقدار لازم دارو تجویز کند.

دستگاه اندازه گیری فشار خون خانگی

 خانم دکتر عزیز برای یادداشت روزانه اندازه فشار خون ما به دستگاه اندازه گیری فشار خون نیازمندیم و همانطور که می دانید شایع است که دستگاه های اندازه فشار دیجیتالی که روی مچ بسته می شود و در بازار موجود است عدد دقیقی را نشان نمی دهند، آیا ما در خانه باید از دستگاه های حرفه یی و تخصصی تهیه کنیم؟

شما در این مورد چه نظری دارید؟ و اصولا برای خرید دستگاه اندازه گیری فشار خون چه توصیه یی به هموطنان عزیزمان دارید؟

دکتر نصیریان: ببینید وسیله یی که پزشک از آن استفاده می کند همیشه دقیق ترین است پزشکان معمولا از دستگاه های دیجیتالی و الکترونیکی استفاده نمی کنند بلکه با استفاده از دستگاه فشار سنج مکانیکی و با اتکاء به احساس و گوش خود لحظه دقیق را اندازه می گیرند.

ما از بیماران انتظار نداریم که با این دقت فشار خونشان را اندازه گیری کنند. در بازار دستگاه هایی هست که روی بازو بسته می شوند و به صورت خودکار پمپ می کنند و سپس اندازه فشار را به شما نشان می دهند, از نظر من این دستگاه ها قابل اعتماد هستند و شما با خواندن دفترچه راهنمای دستگاه به آسانی طریقه نصب آن را متوجه می شوید.

توصیه یی که به هموطنان عزیز در مورد خرید دستگاه فشار سنج دارم این است که معمولا دستگاه هایی که روی بازو نصب می شوند دقیق تر از آنهایی هستند که روی مچ بسته می شوند زیرا تعیین اندازه فشار خون از طریق مچ دست نیازمند قرار گرفتن آن در شرایط خاصی ست (باید به روی قلب نگه داشته شود) که ممکن است شما در منزل آنرا با شرایط صحیح انجام ندهید برای همین عدد بدست آمده دقیق نباشد.

در ضمن پرداخت پول زیاد برای دستگاه هایی که حافظه و چه چه دارند نیز بیهوده است زیرا شما نیازی به آن ندارید و فقط کافی ست با یک دستگاه ساده اندازه را تعیین کنید و در جدول بنویسید.

اگر بازهم در استفاده از دستگاه فشار سنج به مشکل بر خوردید دستگاه را با خود نزد پزشک ببرید و از او بخواهید طرز صحیح عملکرد دستگاه را به شما نشان دهد.

 معمولا داروخانه ها مجانی یا در ازای حداکثر پنجاه سنت فشار خون را اندازه گیری می کنند و نتیجه آنرا بر روی برگه ی کوچکی به ما می دهند، در صورت نبود دستگاه فشار سنج شما تعیین اندازه فشار در داروخانه را تأیید می کنید؟

دکتر نصیریان: خانم عمادی عزیزم من با این عمل کاملا مخالف هستم, زیرا داروخانه ها فقط به فکر کسب درآمد هستند، اگر داروخانه یی به آنها نزدیک است حتما پزشک عمومی شان هم در چند قدمی آن است بنابراین بهتر است به جای رفتن به داروخانه نزد پزشکشان بروند زیرا کار داروخانه فروش دارو و تجهیزات پزشکی من با داروخانه مخالف نیستم بلکه با انجام اعمال پزشکی در داروخانه مخالفم.

پزشک می تواند در صورت مشاهده هر گونه تغییر مشکوک در فرد بیمار تصمیمی صحیح بگیرد و دارویی درست را تجویز کند. که در این صورت هم خیال خود بیماران راحت تر است و هم پزشک می تواند ور صورت لزوم راهنمایی های مفید تری به آنها ارایه دهد.

پس ما به کلی از خرید دستگاه های سنجش فشار خون که در سوپرها هست به کلی خودداری کنیم چون آنها روی مچ بسته می شوند؟

دکتر نصیریان: البته اگر روی مچ بسته می شوند بله ولی من مدلی را که روی بازو بسته می شود را هم در فروشگاه ها دیده ام, خانم عمادی اصولا مدلی که روی بازو بسته می شود نسبت به مدلی که روی مچ بسته می شود خیلی دقیق تر است چون بازو هم راستای قلب است و نیازی به تغییر جهت آن نیست (بر خلاف مچ)، بنابراین اشکالی در تعیین اندازه درست فشار خون بوجود نخواهد آمد.

آیا داروهای خانگی مفید هستند؟

به عنوان آخرین سؤال می خواستم بدانم در صورت بالا رفتن فشار خون در منزل, در حد فاصلی که نزد پزشک می رویم آیا از میان داروهای خانگی, مثل انواع دمنوش های گیاهی و عرقیجات و .. می توانید بعضی را نام ببرید که در ایجاد تعادل فشار خون در فرد مؤثرترند؟ مثل دمنوش گل گاو زبان یا دمنوش های دیگر؟

دکتر نصیریان: گل گاو زبان بسیارمفید است.

خیلی هم خوشمزه است!

دکتر نصیریان: بله بسیار هم خوشمزه است! از دیگر مواردی که می توانند استفاده کنند چای سبز است, نوشیدن چای سبز به کاهش فشار خون کمک می کند. تمام مواد غذایی که منبع غنی پتاسیم هستند نیز تو صیه می شوند (به علت خاصیت کاهندگی فشار خون)، تمام سبزیجات به خصوص بروکلی، میوه ها مثل انگور یا کشمش.

تمام اینها مفید هستند و هیچ عارضه یی نیز ندارند، ولی هیچ کدام اینها جای دارو را نمی گیرند، بنابراین بازهم توصیه میکنم که در مورد استفاده دارو در اختلالات فشار خون اجازه بدهید پزشک تصمیم بگیرد زیرا مثلا وقتی فردی با فشار 200 به 120 نزد پزشک می رود او نمی تواند در این مورد ریسک کند و منتظر آزمایشات 15 تا 30 روزه بماند.

بنابراین حتما فرد باید درمان دارویی بگیرد زیرا در غیر این صورت ممکن است از مطب بیرون برود و دچار خونریزی مغزی و صدمات ناشی از آن شود. در نهایت به یاد داشته باشید پزشک معالج هر کس بهترین تصمیم را برایش خواهد گرفت. بنابراین اکیدا از خوددرمانی دوری کنید و در مورد داروهای خانگی هم بدانید که خوردنشان مفید است و بی ضرر خود من هم بسیار دوست دارم ولی استفاده از آنها به عنوان جایگزین دارو غلط است.

با تشکر فراوان از شما و سپاس از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.

دکتر نصیریان: من هم خیلی ممنون و متشکرم از شما, خدا نگهدار!