قدیمی‌ترین سکه با نماد شیروخورشید
“مازه” ساتراپ (فرمانروا) ایرانیِ “کلیلیه” بود که از سوی اردشیر‌سوم هخامنشی فرماداری این سرزمین را برعهده داشت.
در‌جریان حمله اسکندرمقدونی به ایران، مازه که از فرماندهان سپاه ایران بود، با آگاه شدن از سقوط دولت داریوش‌سوم، با اسکندر از در صلح درآمد و دروازه های بابل را به روی او گشود.
در دوران هخامنشیان، افزون‌بر “دریک” که سکه رسمی کشور بوده و در ضرابخانه‌های سلطنتی به نام شاهنشاه هخامنشیان، ضرب می‌شد، ممالک تابع و شهرهای یونانی و آسیای صغیر -که در تصرف ایران بودند- گاها سکه‌های جداگانه‌ای با ارزش کمتر، ضرب می‌کردند.
مازه یکی از این ساتراپی‌ها بود که در شهر تحت‌سلطهٔ خود به ضرب سکه می‌پرداخت. او که در سال ۳۶۲ قبل از میلاد به فرمانروایی کیلیکیه منصوب شده بود، ضرابخانه های متعددی ایجاد کرد و در طول فرمانروایی طولانی خود در این سرزمین- که محل ستاد قوای ایران بود- برای پرداخت به سپاهیان و مزدوران و خرج کشتی‌ها از این سکه‌ها استفاده می‌کرد.
در دوران شاهنشاهی داریوش‌سوم، مغازه به فرمانداری بابل نیز منسوب شد و در آن‌جا نیز به ضرب سکه پرداخت.
سکه‌های دوران او، بسیار زیبا و جالب توجه هستند و در آنها تصاویری از کشتی‌ها و خدایان کهن میان‌رودان همچون “بل” نقش بسته‌اند. اما مهمترین این سکه‌ها، سکه‌ای‌است که پشت آن از نماد شیر و خورشید استفاده شده است. این سکه اثبات می‌کند که نماد کهن شیر و خورشید، تاریخی بسیار دراز و کهن در این سرزمین دارد و مطلقا مربوط به یک حکومت خاص نیست.
ستاره شناسان قدیمی باور داشتند که رابطه‌ای بین مکان ستارگان و پدیده‌های زمینی وجود دارد. آنها دوازده برج آسمانی را در بین هفت جسم گردان آسمانی، از جمله خورشید، توزیع می‌کردند. هر یک یا دو برج را به یک جرم آسمانی اختصاص می‌دادند و آن را خانهٔ آن جرم معرفی می‌کردند. به عنوان مثال، آنها برج اسد را خانهٔ خورشید می‌دانستند.
*خواجه نصیرالدین طوسی در منظومه خود در ستاره‌شناسی می‌نویسد:
اولین از بروج با هشتم نام آن بره و دگر کژدم
هر دو مریخ را شدند بیوت همچو برجیس را کمان با حوت
زهره را خانه ثور و هم میزان شمس را شیر و ماه را سرطان
تیر را خانه و شه و جوزا مر زحل راست جدی و دلوعطا
نماد شیروخورشید در ایران بیش از هزاران سال تاریخ دارد و در دوره‌های مختلف تاریخی ایران به عنوان یک نماد قدرت و مقدس دیده شده است.
بنابراین، نماد شیروخورشید در ایران از قدیمی‌ترین نهاد‌هاست و همچنان حضور قوی خود را حفظ کرده است.
منبع: kaffeketab.ir
* ابوجعفر محمد بن محمد بن حسن طوسی شاعر، فیلسوف، متکلم، فقیه، ستاره‌شناس، اندیشمند، ریاضیدان، منجم، پزشک، عارف و معمار ایرانی بود. کنیه‌اش «ابوجعفر» و به القابی چون «نصیرالدین»، «محقق طوسی»، «استاد البشر» و «خواجه» شهرت دارد. ابن خلدون او و فخر الدین رازی را بزرگترین دانشمندان ایران دانسته‌است.
قدیمی‌ترین سکه با نماد شیروخورشید
